{ "title": "Fotosentez Mekanizması", "image": "https://www.fotosentez.gen.tr/images/Fotosentez-Mekanizmasi-24.png", "date": "19.01.2024 16:30:31", "author": "ramazan bulut", "article": [ { "article": "Fotosentez Mekanizması, dünya genelindeki tüm coğrafyalardaki bitkilerin fotosentez aşamasında gerçekleşen ortak süreç unsurudur. Fotosentez ışık tepkimeleri esnasında oluşmaktadır. Oksijen yüksek sıcaklıkta hücre ve sitoplazma içerisinde çözünür. Bu sebepten ötürü yüksek ısı ve ışıkta oksijen etkinliği için uygun ortam hazırlanır. Bitkilerde fotorespirasyonu engelleyen bazı mekanizmalar gelişim oluşturup atmosferdeki oksijeni bağlamak için bazı özel molekül ve kimyasal süreçler gelişmiş bulunmaktadır. Fotosentez mekanizması birkaç aşamadan oluşmaktadır. C3, C4 ve Cam mekanizmaları fotosentez için belirli görevleri inşa etmektedir.

C3 fotosentez mekanizması: 5 karbonlu ribulose difusfat içerisine bir karbondioksit eklenerek 6 kararlı karbonsuz bileşik oluşur. Bu tepkime ile 3 karbonlu bileşikler, glikoz ve diğer organik moleküllerin sentezi için başlangıçta rol oynar. C3 bitkilerin özellikleri için; tipik ılıman iklim bitki gruplarını oluşturur. Orta düzeyde verimlilik sağlar. Serin ve nemli şartlarda verimi yüksektir. Tek tip kloroplast içerir. Işık solunumu yüksek seviyededir. Su kullanım etkinliği ve tuz miktarı düşüktür. Stoma gündüz açık bulunur.

C4 fotosentez mekanizması: Tropikal ve yarı tropikal iklim bitkileridir. Yüksek derecede verimlilikleri vardır. İki tip kloroplast içerirler. Işık solunumu görülmeyerek su kullanım etkinliği ve tuz toleransı yüksektir. Stomalar gündüz açık olur.

Cam fotosentez mekanizması: Kurak hava koşullarında gelişmiş olan özellikler çöl bitkilerinde görülen mekanizmadır. Bu noktadaki kilit konu stomaların gündüz tamamen kapatılma mecburiyetinde olma zorunluluğudur. Bu mekanizma tipik kurak iklim bitkilerinde görülür. Verimlilik oldukça düşük seviyededir. Tek tip kloroplast görülür. Işık solunumu görülmemekte olup su kullanım etkinliği ve tuz toleransı aşırı derecede yüksektir. Stomalar gece açık bulunur. Cam fotosentez mekanizmasında asıl sorun su sıkıntısıdır. Su olmadığı için stomalar gündüz kapalıdır. Birim su kaybı bakımından yapılan fotosentez olarak tanımlanabilecek su kullanım etkinliği bu tür mekanizmaya sahip bitkilerde çok yüksektir.

C4 fotosentez mekanizması, bitkilerin karbon dioksiti (CO2) daha verimli bir şekilde sabitlemelerini sağlayan bir fotosentez yoludur. Bu mekanizma, düşük CO2 konsantrasyonlarına ve yüksek sıcaklık ve kuraklık gibi stres koşullarına uyum sağlamalarına yardımcı olur.

C4 fotosentez mekanizması, bitkilerin CO2'yi sabitlemek ve fotosentetik ürünleri üretmek için iki farklı hücre tipi kullanmasına dayanır: dış hücreler (Mesofil hücreleri) ve iç hücreler (Bündel kılıf hücreleri).

Dış Hücreler (Mesofil Hücreleri): Dış hücreler, bitkinin yapraklarının yüzeyine yakın bölümlerinde bulunur. Bu hücrelerde, CO2, fosfoenolpirovat (PEP) adı verilen bir karbon bileşiği ile reaksiyona girerek oksaloasetat (OAA) adlı bir başka karbon bileşiğine dönüştürülür. Bu reaksiyonu katalizleyen enzimlere PEP-karboksilaz denir.İç Hücreler (Bündel Kılıf Hücreleri): İç hücreler, dış hücrelerin çevresinde yer alır. İç hücrelerde, OAA, CO2'nin tekrar serbest bırakılmasıyla ve piruvat adı verilen bir başka karbon bileşiğine dönüştürülerek geri dönüştürülür. Bu reaksiyonlar, karbonik anhidraz adı verilen enzimler tarafından katalizlenir.C4 fotosentez mekanizması, CO2'yi sabitlemek için iki aşamalı bir süreci içerir. İlk aşama, CO2'nin dış hücrelerde PEP ile birleşerek OAA'ya dönüştürülmesidir. Bu aşamada CO2 konsantrasyonu yüksektir ve fotosentez hızlı bir şekilde gerçekleşir. İkinci aşama, OAA'nın iç hücrelere taşınması ve CO2'nin tekrar serbest bırakılarak fotosenteze katılmasıdır. Bu aşamada CO2 konsantrasyonu düşüktür, ancak fotosentez devam eder.

C4 fotosentez mekanizması, bitkilerin CO2'yi daha verimli bir şekilde kullanmalarına ve su kaybını azaltmalarına yardımcı olur. Düşük CO2 konsantrasyonlarında bile fotosentezi sürdürebilirler, bu da özellikle sıcak ve kuru iklimlerde avantaj sağlar.
" } ] }