{ "title": "Fotosentez Hızını Etkileyen Faktörler", "image": "https://www.fotosentez.gen.tr/images/fotosentez-hizini-etkileyen-faktorler.jpg", "date": "20.01.2024 15:51:26", "author": "Saadet Selen Yetişkin", "article": [ { "article": "
Fotosentezi etkileyen faktörler, çevresel faktörler ve kalıtsal faktörler olarak iki grupta değerlendirilir.

Çevresel Faktörler: CO2 miktarı, Sıcaklık, Işık şiddeti, Su miktarı ve mineraller.

Kalıtsal Faktörler: Stomaların yapısı ve sayısı, Yaprak genişliği, Kloroplast sayısı, Kutikula kalınlığı, Enzim miktarı.

Fotosentezin hızını fotosenteze etki eden faktörlerden en düşük miktarda (Minimumda) olanı belirler. Buna minimum yasası denmektedir. Örneğin ortamdaki ışığın şiddeti düşük ise diğer faktörler ne kadar fazla olursa olsun, fotosentez hızını ışık şiddeti faktörü belirler.

Çevresel Faktörler

CO2 Miktarı: CO2 miktarı arttıkça, fotosentez hızı belli bir dereceye kadar artar. CO2 ölçüsü artsa da fotosentez hızı belli bir değerden sonra sabitleşir.

Sıcaklık: Sıcaklık faktörü özellikle karbon tutma reaksiyonlarından dolayı fotosentez hızını etkisi altında bırakır. Optimum sıcaklık derecesine ulaşıldığında, fotosentez hızı maksimum değerde gerçekleşir. Sıcaklık, 400C'nin üzerine çıkarsa fotosentez hızı düşer.

Işık Şiddeti: Işık şiddeti arttıkça, fotosentez hızı da bir süre artar, sonra sabit değerde kalır. Fotosentez, mavi-mor ışıkta en hızlı; yeşil ışıkta en yavaş gerçekleşir. Bu durum, klorofilin ışığı alma oranının, farklı ışıklarda farklı değerde olmasından kaynaklanır.

Su Miktarı ve Mineraller: Su, fotosentezde oksijen, hidrojen ve elektron kaynağı olarak kullanılır. Ayrıca enzimler su oranı ancak belli bir değerde olduğunda çalışabilir. Ortamda miktarı en az olan mineral, bitki büyümesini kısıtlar. (Minimum yasası). Bitkiler, mineral tuzlarını suda çözünmüş olarak topraktan alırlar. Bu durum, tuzların eksikliği klorofil eksikliğine neden olur.

Kalıtsal Faktörler

Kloroplast ve Klorofil Sayısı: Bitki hücrelerinde bulunan kloroplast sayısı 20-100 arasında değişiklik gösterir. Fotosentezi gerçekleştiren bu organellerin sayısı fazlalaştıkça, paralel olarak fotosentez hızı artış gösterir. Yaprağı koyu yeşil renkte olan bitkilerde kloroplast daha fazla, açık yeşil renkte olanlarda ise daha azdır.

Yaprak Yüzeyi ve Sayısı: Yaprağın genişliği fazlalaştıkça, yaprakta bulunan kloroplast sayısı arttığı için fotosentez hızı da artış gösterir.

Stoma Yeri ve Sayısı: Stomaların epidermis seviyesine göre durumu, bitkinin terlemeyle kaybettiği su miktarını düze sokar. Bitkideki stoma ne kadar fazla olursa, fotosentez de o kadar hızlı gerçekleşir.

Kutikula kalınlığı: Kutikula kalınlığı çok olan bitkiler, ışıktan daha az yararlandığı için fotosentez daha az gerçekleşir.

Enzim miktarı: Enzimleri ne kadar fazla ise fotosentezde o kadar fazla gerçekleşir.

" } ] }